Racjonalista - Strona głównaDo treści


Fundusz Racjonalisty

Wesprzyj nas..
Zarejestrowaliśmy
200.054.494 wizyty
Ponad 1065 autorów napisało dla nas 7364 tekstów. Zajęłyby one 29017 stron A4

Najnowsze strony..
Archiwum streszczeń..

 Czy konflikt w Gazie skończy się w 2024?
Raczej tak
Chyba tak
Nie wiem
Chyba nie
Raczej nie
  

Oddano 292 głosów.
Doświadczenia religijne
Dziedzina: Nauki o zachowaniu i mózgu
Autor: William James
Inne pozycje autora (2) | O autorze
Tłumacz: Jan Hempel
Miejsce i rok wydania: Krakow 2001
Wydawca: Nomos
Liczba stron: 410
Wymiary: 15x21 cm
ISBN: 83-88508-20-2
Okładka: Twarda
Ilustracje: Nie
Cena: 55,00 zł (bez rabatów)
[ Pozycja niedostępna ]
OpisSpis treści:

Wykład I
RELIGIA I NEUROLOGIA
Autor jest psychologiem - Sądy egzystencjalne a sądy duchowe. - Geniusze religijni nieraz ujawniali niezrównoważenie nerwowe - Określenie i odrzucenie materializmu lekarskiego - Bezpośrednia jasność, filozoficzna rozsądność i moralna użyteczność - oto jedyne sprawdziany poglądu religijnego - Jeśli istnieje coś, co uznać można za natchnienie z krain wyższych, to temperament nerwowy dostarczyłby zapewne warunków głównych wymagalnej odbiorczości

Wykład II
OGRANICZENIE PRZEDMIOTU
Nie mamy żadnych danych do przyjęcia prostego, oderwanego „wzruszenia religijnego" jako jakiegoś zasadniczo od innych wyróżniającego się stanu wzruszeniowego, spotykanego we wszystkich bez wyjątku doświadczeniach religijnych - Określenie religii - Religia jakiegoś człowieka może być utożsamiona z jego postawą względem tego, co odczuwa on jako prawdę najpierwotniejszą - Mianem rzeczy boskich oznaczać będziemy tę rzeczywistość pierwotną, wobec której jednostka czuje się zmuszona do przyjęcia postawy uroczystej i poważnej, wolnej od klątw i żartów - Różnica atmosfery wzruszeniowej między chrystianizmem i stoicyzmem - Religia oznaczać winna rzecz nie mniejszą niż zdobycze nowej dziedziny wolności - Są pisarze, którzy każdą szczęśliwość nazywają religijną - Świat jest bogatszy przez posiadanie zła w sobie, bylebyśmy tylko trzymali mu stopę na karku

Wykład III
RZECZYWISTOSĆ NIEWIDZIALNEGO
Cały wszechświat znanych nam przedmiotów konkretnych pływa pośród wszechświata wyższego idei oderwanych, nadającego tamtemu jego wartość - Czucie obecności - Uprzedmiotowiona i urzeczywistniona idea - Postrzeganie bezpośrednie Boga żywego - Ludzka wyobraźnia ontologiczna - W dziedzinie metafizycznej i religijnej dowody logiczne tylko wówczas mają dla nas wagę, gdy nasze niewyrażalne czucia rzeczywistości zwrócone już były ku temu samemu wnioskowi

Wykłady IV i V
RELIGIA LUDZI ZDROWOMYŚLNYCH
Po wsze czasy istnieli ludzie nie godzący się na uznawanie życia za coś złego - U pisarzy zdrowomyślnych rozpoznajemy usposobienie ustrojowo przechylone w stronę wesołości i zupełnie niezdolne do zatrzymywania się nad mrocznymi wyglądami wszechświata - Musimy rozróżnić pomiędzy zdrowomyślnością mimowolną i rozmyślną lub medyczną - Systematyczne wszczepianie zdrowomyślności jest zgodne z najważniejszymi dążeniami natury ludzkiej - Ducholecznictwo - Znakiem zwierzęcości w człowieku jest strach - Poczucie ciągłości z potęgą nieskończoną - Zło - to niewiedza - coś, co należy przerość, porzucić i zapomnieć - Myśli są siłami - Aby jakaś idea nabrała mocy sugestyjnej, musi ona przyjść do człowieka z siłą objawienia - Wiara w to, że potęgi wyższe lepiej zaopiekują się nami, niż sami możemy to uczynić, napotyka w spostrzeżeniach potwierdzenie czynne - Dodatek

Wykłady VI i VII
CHORA DUSZA
W przeciwieństwie do postaw zdrowomyślnych znajduje się postawa zasadniczo przeciwstawna, będąca sposobem powiększenia zła - Świat od samego początku istniał raczej w formie wielorakiej niż jako bezwzględna jedność - Człowiek żyjący po jednej stronie progu cierpienia potrzebuje innej religii niż ten, kto zwykle na drugiej jego stronie przebywa - Poły, chwili bieżącej zawsze jest tylko odblaskiem związanych z nią możliwości głębszych - Istnieje taka odchłań nieszczęścia, że dobra przyrodzone są tam zgoła zapomniane i samo poczucie ich istnienia znika z pola umysłowego - Poczucie obcości świata otaczającego - Zazdroszczenie zwierzętom - Głębokie przeciwieństwo wyrasta samorzutnie pomiędzy życie zdrowomyślnym i tą teorią życiową, która uważa doświadczenia zła za coś zasadniczego w życiu

Wykład VIII
JAŹŃ ROZSZCZEPIONA I SPRAWA JEJ SCALENIA
Zdarzają się ludzie, których życie jest jednym szeregiem załamań, ludzie coraz to przez inny opanowywani kierunek - Odnalezienie swej religii tylko jedna z dróg ku zjednoczeniu wewnętrznemu - „Kontrnawrócenia" przejścia od prawowierności do niewiary - Nawrócenie się do skąpstwa - „Odkochanie się" jako nawrócenie się - Zdrowomyślne nawrócenie do religii systematycznej - Nie wszyscy mogą nawrócić się do pełnej zdrowomyślności

Wykład IX
NAWRÓCENIE
Podczas tych przemian znajdujemy w sobie różne możliwości charakteru ułożone jedne nad drugimi, jakby warstwami - Skoro jakiś cel osiągnie taką trwałość, że wyprze swych współzawodników z życia jednostki, dziwimy mu się jako przemianie charakteru - Dusza jest tylko szeregiem „pól świadomości" - Ośrodek nawykowy energii osobistej - Istnieją przypadki nawróceń oparte wyłącznie na etyce i nie zawierające w sobie ani odrobiny wierzeń teologicznych - Dwa typy nawrócenia - samodzielny i bierny, czyli poddający się - Cerebracja bezwiedna - Nawrócenie jest oddaniem się jaźni świadomej na łaskę potęg, których pochodzenia teraz nie określamy, które jednak są idealniejsze od naszej teraźniejszości i pracują nad naszym zbawieniem

Wykład X
NAWRÓCENIE (DOKOŃCZENIE)
Z wyżyny nawrócenia sam człowiek wydaje się sobie biernym widzem lub ofiarą jakiejś sprawy nadzwyczajnej, odbywającej się na nim pod działaniem sił wyższych - Pole świadomości - Automatyzm - czuciowy, ruchowy, wzruszeniowy tub umysłowy - W przypadkach gwałtowniejszego zstępowania łaski mamy do czynienia z osobnikami posiadającymi obszerne dziedziny podświadomej pracy duchowej - Jeśli człowiek zupełnie jest niezdolny do działalności podświadomej, to nawrócenie musi przybrać formę stopniowej przemiany obyczajów - Siły wyższe mogą mieć do nas dostęp wyłącznie przez drzwi podświadome - Utratę świadomości, drgawki, widzenia, mowę mimowolną i duszność zaliczyć musimy po prostu do właściwości jednostek o szerokim życiu podświadomym, połączonym z niezrównoważeniem nerwowym - Ekstaza szczęśliwości - Rezultatem nawrócenia jest zmieniony stosunek do życia

Wykłady XI, XII i XIII
ŚWIĄTOBLIWOŚĆ
Najwyższe poziomy miłosierdzia, pobożności, zaufania, cierpliwości i męstwa zdobywane były gwoli ideałów religijnych - Przyczyny różnic pomiędzy ludźmi leżą głównie w różnej wrażliwości na podniety uczuciowe - Różnica pomiędzy „dobrymi chęciami" i wolą czynną zależy wyłącznie albo od ciśnienia pary, chronicznie prącej na charakter w kierunku ideowym, albo od czasowego osiągniętego poziomu podniecenia ideowego - Cztery znamiona świątobliwości - Praktyczne wyniki świątobliwości - Stan wiary jest naturalnym zespołem psychicznym, jak młodość i strach, i przynosi miłosierdzie jako swój wynik ustrojowy - Miłosierdzie chorobliwe - Odwaga chorobliwa - Czystość życia - Skrupulatność w poszukiwaniu czystości dochodzi nieraz do granic fantastycznych - Czynnikiem dominującym w kościelnym pojęciu doskonałości jest czynnik negacyiny - czyli unikanie grzechu - Posłuszeństwo - Ubóstwo. Od niepamiętnych czasów istnieje przeciwieństwo pomiędzy ludźmi, którzy coś mają, i ludźmi, którzy czymś są - Pobożność i miłosierdzie żyją w innym wszechświecie i tworzą inny ośrodek energii niż radości świeckie i strach

Wykłady XIV i XV
WARTOŚĆ ŚWIĄTOBLIWOŚCI
Krytyka „czystej świątobliwości - Wyznajemy tych bogów, których możemy użyć, których nakazy są wzmocnieniem wymagań stawianych przez nas nam samym lub naszym bliźnim - Prawdziwe, bezpośrednie doświadczenie religijne wydaje się patrzącym na nie tylko obłędem religijnym - Wszystkie cnoty święte mogą wpadać w krańcowość - Fanatyzm tylko tam spotykamy, gdzie charakter ma skłonność do panowania i zaborczości - Św. Teresa była typową jędzą w przyjętym tu znaczeniu - Lepiej jest zmazać życie niejedną plamą, niż w dążeniu do niepokalania wyzbyć się wszelkiej użyteczności - W bohaterstwie kryje się najwyższa tajemnica życia - Ubóstwo jest życiem silnym - Spór między ideałami - świątobliwym i światowym - ciągnie się tak samo przez życie, jak przez literaturę - Świętego uznać musimy za typ wyższy niż „człowieka silnego"

Wykłady XVI i XVII
MISTYCYZM
Co oznacza wyrażenie „mistyczne stany świadomości" i jak odróżniamy mistyczne stany od innych - Stany narkotyczne - Niektóre krajobrazy zdają się posiadać szczególną zdolność budzenia nastrojów mistycznych - Metodyczne uprawianie świadomości kosmicznej - Wedantyści i buddyści - Sufiści i derwisze - Mistycy chrześcijańscy - Po doświadczeniach mistycznych pozostaje wrażenie niezawodne spotykania się z objawieniem - Rozkosz stanów mistycznych zdaje się przekraczać wszystkie znane w świadomości zwykłej - Szczytem rozwoju mistycznego jest przekroczenie wszystkich zwykłych przegród pomiędzy jednostką i Absolutem - Stany mistyczne posiadają władzę nad tymi, którzy ich doznają - Mistycy nie mają prawa żądać od nas, abyśmy przyjęli wyzwolenie za pośrednictwem ich szczególnych doświadczeń - Stany mistyczne tylko dodają pewne znaczenie nadzmysłowe do zwykłych zewnętrznych danych świadomości

Wykład XVIII
FILOZOFIA
Czy filozofia może poświadczyć prawdziwość posiadanego przez człowieka religijnego poczucia boskości - Wyznania wiary są gramatyką religii. Nie mowa pochodzi od gramatyki, lecz na odwrót - Myślenie ludzkie jest organicznie związane z ludzkim postępowaniem - Teologiczne atrybuty boże nie posiadają wpływu na moją religijność - Należy ostatecznie pożegnać się z teologią dogmatyczną - Wiara w formuły nigdy nie może zastąpić doświadczenia osobistego
Fragment lub streszczenieSpis treści (cd.):
Wykład XIX
INNE ZNAMIONA ŚWIADOMOŚCI RELIGIJNEJ
Przy wznoszeniu budowli religijnych motyw estetyczny nigdy nie może być zapomniany - Dobre uczynki, spowiedź i modlitwa - Modlitwa jest prawdziwą duszą i istotą religii - W chwili wejścia w związek z bóstwem jakaś energia z góry: spływa ku potrzebującym jej i działa w świecie zjawiskowym - W religii mamy do czynienia z działem natury ludzkiej, zostającym w niezwykle bliskich stosunkach z dziedziną podświadomą

Wykład XX
WNIOSKI
Świat widzialny jest tylko cząstką wszechświata bardziej duchowego, z którego czerpie swe główne znaczenie - Nauka o religii nie może być uważana za równoważnik religii żywej - Pogląd, jakoby religia była tylko przeżytkiem - Dopiero zjawiska jednostkowe i osobiste sprowadzają nas w świat, któremu z czystym sumieniem możemy dać miano rzeczywistego - Religia musi być w dziejach ludzkich czynnikiem poważnym i bynajmniej nie przemijającym - Bóg nie jest poznawany ani rozumiany, jeno po prostu używany - Świadoma jaźń jest dalszym ciągiem obszerniejszej nieświadomej

DOPISEK
Nie mogę być wyznawcą ani chrystianizmu ludowego, ani teizmu scholastycznego i stanę zapewne w szeregu nadnaturalistów „prostaczych" - W wykładach swoich nic nie mówiłem o nieśmiertelności - W wykładach jest powrót do pewnego rodzaju politeizmu

Podziel się swoją opinią o tej książce..

Opinie naszych czytelników:
  1. 2004-11-07 - Paweł M. Socha

    Jest to pierwszy numer na liście lektur z PSYCHOLOGII RELIGII (a nie innej dziedziny nauki). Cytuję fragment mojej przydmowy do nowego wydania dzieła Jamesa (Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2001): Doświadczenia religijne nie są pracą typowo naukową czy typowo filozoficzną. Aby dało się je traktować jako dzieło psychologiczne czy filozoficzne, brakuje Doświadczeniom – zdaniem wielu krytyków – dyscypliny opisu i uporządkowania logicznego. Jednakże – patrząc z innej perspektywy – są to oczywiste zalety pracy Jamesa. To po prostu fascynująca lektura, urzekająca barwnością opisów przypadków, łącznie z obszernymi niekiedy cytatami dokumentów osobistych i jędrnym językiem (znakomicie oddanym przez Jana Hempla, co dla współczesnego czytelnika polskiego oznacza też klimat języka sprzed stulecia). Choć Jamesowi nie chodziło o skojarzenie doświadczeń religijnych z patologią, to atrakcyjność lektury dzieła bierze się po części z opisanych w niej lub cytowanych skrajności religijnego życia. Książkę cechuje impresyjny układ treści, ale jednocześnie przejrzystość formy. Widać tu tak zwaną „rękę artysty”, którym James nigdy nie przestał być. Przede wszystkim jednak jej wartość polega na błyskotliwych obserwacjach, nowatorskich sądach i koncepcjach szczegółowych, choć brak w niej ogólniejszej teorii (por. Wulff, 1999, s. 408). Analiza treści 24 książek z zakresu psychologii religii, przeprowadzona przez Viliama Grønbaeka wykazała, że James jest w nich wymieniany częściej niż jakikolwiek inny autor (por. Wulff, 1999, s. 425), zaś badania H. Vande Kemp (1976) udowodniły, że Doświadczenia są najczęściej zalecaną książką na temat psychologii religii. Wśród psychologów religii istnieje pogląd, że nie można poważnie zajmować się tą dyscypliną bez znajomości tego dzieła. A przecież podobnego zdania są także socjologowie religii i ogólnie – religioznawcy.



:
 
 :
 
  OpenID
 Załóż sobie konto..

Koszyk jest pusty

Pobierz katalog pozycji
1. Wojciech Giełżyński - Wschód Wielkiego Wschodu
2. Anatol France - Bogowie pragną krwi
3. John Brockman (red.) - Nowy Renesans
4. Jan Wójcik, Adam A. Myszka, Grzegorz Lindenberg (red.) - Euroislam – Bractwo Muzułmańskie
5. Wiktor Trojan - Axis Mundi
6. Barbara Włodarczyk - Nie ma jednej Rosji
1. Mariusz Agnosiewicz - Kościół a faszyzm. Anatomia kolaboracji
2. Mariusz Agnosiewicz - Heretyckie dziedzictwo Europy
3. Friedrich Nietzsche - Antychryst
4. Mariusz Agnosiewicz - Kryminalne dzieje papiestwa tom I
5. Mariusz Agnosiewicz - Zapomniane dzieje Polski
6. Andrzej Koraszewski - I z wichru odezwał się Pan... Darwin,..
7. John Diamond - Cudowne mikstury. Podręcznik sceptyka
8. Mariusz Agnosiewicz - Kryminalne dzieje papiestwa tom II
9. Vinod K. Wadhawan - Nauka złożoności. Trudne pytania,..
10. Kazimierz Czapiński - Dokąd kler prowadzi Polskę? Laickie..
1. Mariusz Agnosiewicz - Zapomniane dzieje Polski
2. Tadeusz Dołęga-Mostowicz - Kiwony
3. Wanda Krzemińska i Piotr Nowak (red) - Przestrzenie informacji
4. Katarzyna Sztop-Rutkowska - Próba dialogu. Polacy i Żydzi w..
5. Ludwik Bazylow - Obalenie caratu
6. Kerstin Steinbach - Były kiedyś lepsze czasy... (1965-1975)..
[ Regulamin publikacji ] [ Bannery ] [ Mapa portalu ] [ Reklama ] [ Sklep ] [ Zarejestruj się ] [ Kontakt ]
Racjonalista © Copyright 2000-2018 (e-mail: redakcja | administrator)