Dziedziny :
· [1]
· [1]
· [1]
· [2]
· [7]
· [6]
· [1]
· [1]
· [4]
· [6]
· [6]
· [2]
· [3]
· [1]
· [1]
· [2]
· [14]
· [3]
· [3]
· [1]
· [3]
· [10]
Rozum i historia. Odczyty i rozprawy Dziedzina: Oświecenie, rozum Autor: Herbert Schnädelbach Inne pozycje autora (1) | O autorze Tłumacz: Krystyna Krzemieniowa Seria: Terminus Miejsce i rok wydania: Warszawa 2001 Wydawca: Oficyna Naukowa Liczba stron: 264 Wymiary: 13x21 cm ISBN: 83-88164-40-6 Okładka: Twarda Ilustracje: Nie Cena: 29,00 zł (bez rabatów)
[ Pozycja niedostępna ] Opis „(...) rozum nie może być tylko pojęciem historycznym, jak utrzymuje nowoczesny historyzm rozumu, lecz musi być również pojęciem teoretycznym, a nie tylko historycznym. Ani naukowa historiografia zatem, ani filozofia dziejów mająca się za „analitykę” i pragmatykę historii”, ani także różne opowieści historii rozumu, lecz jedynie teoria „racjonalności” umożliwi nam myślowe pogodzenie w naszej tożsamości tego, co racjonalne, i tego, co historyczne. Aby temu podołać, teoria racjonalności musi tak rozszerzyć ramy pojęciowe i sytuacje problemową tradycyjnej filozofii rozumu, aby aspekt historyczny uzyskał w niej należne miejsce; musi ona, (...) sformułować i uzasadnić uniwersalistyczne intuicje, które również po czasach historycznego oświecenia łączymy nieodzownie z naszym wyobrażeniem siebie jako istot jednocześnie racjonalnych i historycznych” (s. 17).
„(...) Przeżywamy obecnie, jak się wydaje, drugi powrót romantyzmu (...) obrazy są podobne: znów rozeznanie granic rozumu i tego, co potrafi zrobić człowiek, jest uważane za najważniejsze, znów po rozczarowaniach do kultury i otrzeźwieniu podejmowane są próby upewnienia się co do tego, co naturalne; gdzie zaś idee emancypacji i postępu straciły swój blask, przywołuje się tradycje nawet tam, gdzie nowoczesność od dawna je zniszczyła. Nowy kult intymności i uczuć, podwyższona gotowość do wiary i głęboka nieufność wobec racjonalności, a ponadto skłonność do światopoglądu o czysto subiektywnym charakterze” (s. 66).
„(...) Światopoglądy są duchowymi małymi ojczyznami, intelektualnymi mieszkaniami prywatnymi, zamkami obronnymi w kulturalnym chaosie; mają też tendencję do tego, by posiadać tego, kto je ma. To właśnie czyni je tak przytulnymi i zarazem nieprzeniknionymi, (...) Światopoglądami są filozofie, dla których ta luka rynkowa stała się miejscem schronienia, (...) Ponadto pojawia się potrzeba orientacji normatywnej. Światopoglądy usiłują rozumieć to, co nauki tylko objaśniają, wskazując drogi tam, gdzie nauki wzruszają ramionami, gdyż wydają się wolne od wartościowania” (s. 70-71, 72-73).
Herbert Schnäldelbach, Rozum i historiaPodziel się swoją opinią o tej książce.. Teksty Racjonalisty o pokrewnej tematyce:Wiedza racjonalna i niepokorna
a. Wiara i rozum
Racjonalizm
O podważaniu ratio czyli Rozum w kulturze
Apologia racjonalizmu
O racjonalności przekonań
Ku wolności oswobodził nas rozum
Dwie odmiany racjonalizmu
Metoda poznawcza racjonalizmu