Racjonalista - Strona głównaDo treści


Fundusz Racjonalisty

Wesprzyj nas..
Zarejestrowaliśmy
200.033.655 wizyt
Ponad 1065 autorów napisało dla nas 7364 tekstów. Zajęłyby one 29017 stron A4

Najnowsze strony..
Archiwum streszczeń..

 Czy konflikt w Gazie skończy się w 2024?
Raczej tak
Chyba tak
Nie wiem
Chyba nie
Raczej nie
  

Oddano 289 głosów.
O kobietach oraz inne miniatury literacko- filozoficzne
Dziedzina: Kobieta
Antykwariat (stan: 0 sztuk)
Autor: Denis Diderot
Inne pozycje autora (4) | O autorze
Tłumacz: Marian Skrzypek
Miejsce i rok wydania: Gdynia 1992
Wydawca: Victoria
Liczba stron: 80
Wymiary: 14x20 cm
ISBN: 83-85522-02-6
Okładka: Miękka
Ilustracje: Nie
Cena: 25,00 zł (bez rabatów)
[ Pozycja niedostępna ]
OpisSpośród kilku miniaturek filozoficzno-literackich, które zebraliśmy w niniejszym tomiku, tytułową rolę wyznaczyliśmy rozprawce „O kobietach”. Wyróżniliśmy ją dlatego, że podejmuje ona problem przedmiotowego traktowania człowieka koncentrując się na społecznym zniewoleniu kobiety, która w rodzinie mieszczańskiej występuje jako prywatna własność mężczyzny. Z tego względu filozoficzno-literacka miniaturka „O kobietach” stanowi uzupełnienie dwóch innych utworów Diderota, a mianowicie „Pani de la Carliere” oraz „Przyczynek do podróży Bougainville'a”. W „Pani de la Carliere” Diderot podejmuje wątek zniewalającej roli opinii publicznej, która tworzy nasz wizerunek na obraz i podobieństwo swoje, ale też i na swój użytek. To ona zabija indywidualność i przykłada do wszystkich jeden szablon. Właśnie zgodnie z opinią publiczną „podaje się dzielnego człowieka za durnia, rozumnego za głupca, zacnego za hultaja, odważnego za wariata i na odwrót”. Dlatego też nasza świadomość ulega rozdarciu. Z jednej strony chcemy „być sobą” i żyć zgodnie z własnym przekonaniem, a z drugiej strony musimy godzić się z istnieniem naszego „alter ego” wytworzonym przez opinię publiczną wbrew naszym pojęciom prawdy i dobra. Dominujące koła opiniotwórcze zmuszają nas nie tylko moralnie, ale często fizycznie, abyśmy byli cnotliwi nie „dla siebie”, ale „dla innych”, którzy rewanżują się nam jedynie pozorem cnoty.
Małżeństwo monogamiczne powstałe w społeczeństwie opartym na własności prywatnej zniosło swobodę kontaktów seksualnych i podporządkowało kobietę mężczyźnie, który stał się prywatnym właścicielem swojej żony. W systemie nierówności społecznej, gdzie małżeństwo było zawierane na zasadzie kontraktu, a więc kupna i sprzedaży, powstał problem wierności małżeńskiej godzący głównie w wolność naturalną kobiety do wyboru partnera seksualnego, jak również w wolność innych mężczyzn, którym pozycja społeczna nie pozwoliła na uzyskanie prawa do wyłącznego posiadania kobiety. Tak oto narodziła się zazdrość o kobietę, owa „namiętność ubogiego i skąpego bydlęcia, które lęka się, czy mu czegoś braknie; uczucie niegodne człowieka; następstwo naszych fałszywych obyczajów oraz prawa rozciągniętego na przedmiot czujący, myślący obdarzony wolą i swobodą”.
Monogamiczne małżeństwo otoczono systemem społecznych i religijnych norm, których przestrzeganie stało się dla „kontrahentów” trudnym do zniesienia ciężarem, gdyż natura nie przestała upominać się o swoje prawa. Oczywiście błędem byłoby mniemać, że Diderot chce zmienić istniejący stan rzeczy przez zburzenie społeczeństwa i powrót do natury. Zdawał on sobie sprawę, że powstanie społeczeństwa opartego na prywatnej własności było koniecznym etapem rozwoju ludzkości. Stąd jego kompromisowa konkluzja: „Będziemy przemawiali przeciw niedorzecznym prawom póty, póki nie wywalczymy ich naprawy; nim to jednak nastąpi, będziemy im ślepo posłuszni”. (...)
Obecnie chcemy zwrócić uwagę na fakt, że podjęcie istotnych wątków rozprawki „O kobietach” przez czołowego przedstawiciela francuskiego romantyzmu świadczy o jej doniosłości wykraczającej poza Oświecenie. Wprawdzie ta miniaturka podejmuje kwestię społecznego zniewolenia kobiety typową dla „Przyczynku do podróży Bougainville'a”, ale ujmuje ją w aspekcie bliższym świadomości romantycznej. Otóż wskazuje ona na rolę emocji w psychice kobiety ukształtowanej pod wpływem jej sytuacji społecznej. Mężczyzna - wedle Diderota - kieruje się bardziej zdrowym rozsądkiem, jest zrównoważony i podchodzi do seksu z mniejszym zaangażowaniem emocjonalnym, gdyż prowadzi życie aktywne, połączone z wielorakimi kontaktami profesjonalnymi i towarzyskimi. Natomiast kobieta, której rola społeczna ogranicza się najczęściej do funkcji żony i matki, żyje w izolacji i bezczynności. Tę pustkę wypełnia marzeniami, wyobrażeniami sytuacji, które mogłyby się zdarzyć, choć się nie zdarzają. Ponosi ją coraz bardziej fantazja. Już w młodości, kiedy zbliża się chwila wyzwolenia spod „despotyzmu rodziców”, kiedy budzą się nadzieje na życie w małżeństwie pełne blasków i upojeń, nadchodzi zwykle wielkie rozczarowanie. Dawny despotyzm okazuje się niczym w porównaniu z nowym. Ponieważ małżeństwo mieszczańskie jest najczęściej transakcją handlową, kobieta próżno szuka w mężu uczucia tkliwości i miłości. Jako partner seksualny nie jest on tym, komu oddawała swoją duszę i ciało w swoich najpiękniejszych snach i marzeniach. Budzi w niej odrazę, która jest prawie nieznana mniej angażującym się uczuciowo mężczyznom. „Nasz organ rozrodczy - pisze Diderot - jest bardziej pobłażliwy".
Zagłębiając się w psychologię kobiety, Diderot dochodzi do wniosku, że „zachowały one miłość własną i poczucie własnego interesu z całą energią natury, a bardziej ucywilizowane od nas na zewnątrz, pozostały prawdziwymi dzikuskami w swoim wnętrzu”. Określenia „energia natury” i „prawdziwe dzikuski” zasługują na uwagę, gdyż są one reprezentatywne dla tych wątków myśli Diderota, które zwiastują romantyzm. Pojawiają się one najczęściej tam, gdzie jest mowa o kobietach. Diderot rehabilituje wówczas emotywną stronę ludzkiej osobowości. Męskość dla tego filozofa, to uosobienie racjonalności, ładu, harmonii, zdrowia będącego przejawem ładu w naszym ciele. Wiadomo, że i Goethemu zdrowie kojarzyło się z klasycyzmem, a choroba z romantyzmem. Kobiecość przywodzi Diderotowi na myśl wielkie, często przeżywane zbiorowo (epidemiczne) emocje, które długo skrywane wybuchają z „całą energią natury”, a energia natury to nic innego, jak wrodzona, nieucywilizowana spontaniczność, jakaś siła życiowa znamienna dla ludzi dzikich i dla zwierząt. Diderot nie potępia tej biologicznej energii, nie dyskwalifikuje jej, ale widzi w niej wartości pozytywne. Ona to bowiem pozwala człowiekowi przeżywać rzeczy wielkie, wykraczać poza drobnomieszczańską, zdroworozsądkową zasadę „umiarkowania” i „przeciętności”.

Podziel się swoją opinią o tej książce..


:
 
 :
 
  OpenID
 Załóż sobie konto..

Koszyk jest pusty

Pobierz katalog pozycji
1. Wojciech Giełżyński - Wschód Wielkiego Wschodu
2. Anatol France - Bogowie pragną krwi
3. John Brockman (red.) - Nowy Renesans
4. Jan Wójcik, Adam A. Myszka, Grzegorz Lindenberg (red.) - Euroislam – Bractwo Muzułmańskie
5. Wiktor Trojan - Axis Mundi
6. Barbara Włodarczyk - Nie ma jednej Rosji
1. Mariusz Agnosiewicz - Kościół a faszyzm. Anatomia kolaboracji
2. Mariusz Agnosiewicz - Heretyckie dziedzictwo Europy
3. Friedrich Nietzsche - Antychryst
4. Mariusz Agnosiewicz - Kryminalne dzieje papiestwa tom I
5. Mariusz Agnosiewicz - Zapomniane dzieje Polski
6. Andrzej Koraszewski - I z wichru odezwał się Pan... Darwin,..
7. John Diamond - Cudowne mikstury. Podręcznik sceptyka
8. Mariusz Agnosiewicz - Kryminalne dzieje papiestwa tom II
9. Vinod K. Wadhawan - Nauka złożoności. Trudne pytania,..
10. Kazimierz Czapiński - Dokąd kler prowadzi Polskę? Laickie..
1. Mariusz Agnosiewicz - Zapomniane dzieje Polski
2. Tadeusz Dołęga-Mostowicz - Kiwony
3. Wanda Krzemińska i Piotr Nowak (red) - Przestrzenie informacji
4. Katarzyna Sztop-Rutkowska - Próba dialogu. Polacy i Żydzi w..
5. Ludwik Bazylow - Obalenie caratu
6. Kerstin Steinbach - Były kiedyś lepsze czasy... (1965-1975)..
[ Regulamin publikacji ] [ Bannery ] [ Mapa portalu ] [ Reklama ] [ Sklep ] [ Zarejestruj się ] [ Kontakt ]
Racjonalista © Copyright 2000-2018 (e-mail: redakcja | administrator)